اهداف تحقیق

• در این درس شما با نحوه تدوین و ارائه اهداف تحقیق خود آشنا می شوید.

اهداف درس

شما درپایان این قسمت باید قادر باشید:

• تعریف هدف و تقسیم بندی انواع آن را بیان کنید.

• فواید و خصوصیات اهداف رامشخص نمائید.

• نحوه بیان اهداف را شرح دهید.

• برای موضوع تحقیق انتخابی خود هدف اصلی و اهداف جزئی را بنویسید.

بدنبال نوشتن قسمت بیان مسئله تحقیق لازم است تا اهداف تحقیق را برشماریم. ابتدا باید به این سوال پاسخ دهیم که هدف چیست؟ به تعبیر دیگر باید مشخص نمائیم که انتظار داریم از این مطالعه به چه نتایجی دست پیدا کنیم. درتعریف هدف گفته اند: ” هدف نقطه ای است که محقق قصد رسیدن بدان را دارد تا در آنجا به داوری بپردازد“. از سوی دیگر “ مقصود و منظور نهایی از تحقیق را نیز هدف دانسته اند.”چنانچه اهداف یک تحقیق  بخوبی نوشته شود محقق در می یابد که نیاز به چه نوع اطلاعاتی دارد و از چه راههایی باید به جستجوی آنها بپردازد و این خود راه گشای نحوه انجام تحقیق نیز خواهد بود.

در تقسیم بندی  اهداف تحقیق معمولا” بدین گونه عمل می شود:

اول” هدف کلی” که منظور همان موضوع تحقیق است که قصد مشخص نمودن آنرا داریم و به عبارتی آنچه در پایان مطالعه قصد رسیدن بدان را داریم  ” هدف کلی” معمولا در یک جمله قابل فهم صریح و رسا و مختصر بیان می شود که برای خواننده گویا و قابل فهم است.

در گونه دوم” اهداف جزئی یا اختصاصی” تحقیق بیان می شود. این اهداف از تفسیم یا شکستن ” هدف کلی” به اجزای کوچکتر بدست می آیند. اهداف جزئی راه رسیدن به  ” هدف کلی” را قدم به قدم مشخص  می نماید.

تنظیم اهداف چنانچه به خوبی صورت بپذیرد بر متمرکز ساختن مطالعه به جنبه های اساسی آن وجلوگیری کردن از جمع آوری اطلاعاتی که به آنها نیاز وجود ندارد، تاکید می کند.

چرا نوشتن اهداف مهم است و چه خصوصیاتی باید داشته باشند:تنظیم اهداف برای یک مطالعه تحقیقی باید بر اساس ملاکهای مشخص صورت پذیرد که مهمترین آنها عبارتند از:

• اهداف قابل حصول باشند. بدین شکل که مقصود و منظور محقق را بطور کامل برساند و توانایی سنجش موضوع را داشته باشد.
• اهداف صریح و روشن بیان شوند. هیچگونه ابهامی در هدف قابل قبول نیست باید مشخص شود که دقیقا چه چیزی باید اندازه گیری شود.
• اهداف باید قابل اندازه گیری باشند. تحقیق به روش علمی بر پایه اندازه گیری استواراست و بیان اهداف درقالب های قابل اندازه گیری کار مطاله را ساده تر می سازد.

• توصیه می شودبه هنگام تنظیم اهداف اختصاصی ازالگوی ویژه ای استفاده نمائید:(مثال چهارم )

• هدف یا هدف هایی رابرای تعیین نمودن ارزش کمی موضوع انتخاب کرده و بنویسید.
• هدف یا هدف هایی را برای روشنگری در مورد موضوع انتخاب کرده و بنویسید.
• هدف یا هدف هایی را برای تعیین علل احتمالی موضوع بنویسید.
• در مطالعات کاربردی پیشنهاد می شود که یک هدف کاربردی در زمینه نحوه بکارگیری نتایج بنویسید.

• نحوه بیان اهداف موضوعی مهم در نوشتن طرح تحقیق است.اصول زیر می تواند بعنوان راهنما مورد استفاده قرار گیرند:

• اهداف رابا استفاده از افعال عملی که برای اندازه گیری و سنجش مناسب هستند بیان نمائید. (افعال مناسب مانند: تعیین کردن،مشخص نمودن ، مقایسه کردن و افعال نامناسب مانند: درک کردن ، فهمیدن ، اعتقاد داشتن و... )
• اهداف واقع بینانه بیان شوند که تحت شرایط کاری بتوان به آنها دست یافت.
• اهداف دقیقا از آنچه مطالعه برای آن انجام می شود به صورت منطقی پیروی می کند.
• اهداف به زبانی علمی، روشن ، صریح ودقیقا آنچه تصمیم به انجام آن داریم مشخص شود.