•  در هنگام بيان فرضيه محقق به بررسی روابط بين متغيرها می پردازد. به طور متداول اين بيان به سه شکل صورت خواهد گرفت:

•  بررسی رابطه علت و معلولی بين دو يا چند متغير( مثال)

  • سیگار کشیدن باعث سرطان ریه می شود.

  • تمرینات منظم باعث کاهش درد کمر می شود.

   

•  بررسی همبستگی و شدت آن بين دو يا چند متغير (مثال)

  • افزایش دریافت کالری توسط مادر در دوران بارداری باعث ازدیاد وزن کودک به هنگام تولد می گردد.

  • بین معدل نمره ورودی به دانشگاه با معدل نیمسال اول تحصیلی دانشجویان رابطه مثبتی برقارار است.

•  بررسی و مقايسه ميزان تفاوت تاثير دو يا چند متغير بر يک يا چند متغير(مثال)

  • بین نمرات درک خواندن دردوگروه ناشنوا و شنوا تفاوت وجود دارد.

  • افراد آموزش دیده بهتر از افرادی که آموزش ندیده اند ، دستورات ایمنی را رعایت می کنند.

• محقق برای تهيه فرضيه مناسب تحقيق عمدتا از منابع علمی در اختيار خود کمک خواهد گرفت. يافته های علمی قبلی که در زمينه موضوع تحقيق انجام گرفته است يکی از منابع اصلی برای تهيه فرضيه است. همچنين تجربيات شخصی فرد محقق می تواند نقش مهمی را در اين زمينه ايفا نمايد. گاهی اوقات فرضيه هائی مبتنی بر خيال و با مطالب غير علمی، الهامات و پيشنهادات غير عادی هم مطرح می شود که در برخی موارد به نتايج خوبی نيز نائل گرديده است. (مثال)

  • فرضیه سفر به ماه، زیر دریائی و....

•  فرضيه دو دامنه: که اختلاف را بدون در نظر گرفتن سمت و جهت آن بيان می کند. (مثال)

  • بین دختران و پسران در معدل نمره ورودی به دانشگاه تفاوت وجود دارد.

  • نگرش افراد نسبت به انواع مختلف معلولیت متفاوت است .

   

•  فرضيه يک دامنه : که جهت گيری محقق را در نوع تفاوت بيان می کند. (مثال)

• نمرات دختران از نمرات پسران در درس های خواندنی بیشتر است.

• كاركنان اداراتي که تماس و ارتباط بیشتری با معلولان دارند دارای نگرش مثبت تری می باشند

---

• لازم است به ذکر است که مطالعات تحليلی و تجربی به طور اصولی نيازمند به داشتن فرضيه هستند و اين يک الزام منطقی است ليکن در مطالعاتی که صرفا به صورت توصيفی انجام می شوند نيازی بداشتن فرضيه نيست بلکه در اين گونه موارد از سوالات مهم برای تدوين آنچه بايد مورد اندازه گيری قرار گيرد استفاده می نمائيم. (مثال)

• در حال حاضر نوع نگرش مردم جامعه نسبت به افراد معلول چگونه است ؟

• چه عواملي بر نوع نگرشها تأثير دارند ؟

• آيا نوع نگرش مردم با ميزان تحصيلات آنها ارتباطي دارد ؟

• آيا نوع نگرش مردم با جنس آنها ارتباطي دارد ؟

• برخورد جامعه با افراد معلول چگونه است ؟

•  آيا نوع نگرش مردم با سن آنها ارتباطي دارد ؟

• باورهاي غلط مردم نسبت به علت ايجاد معلوليت چيست و اين باورها از كجا منشأ مي گيرند ؟

• عقيده مردم در خصوص لزوم استقلال و مشاركت اجتماعي معلولين چيست ؟

• مردم تا چه اندازه به ايجاد فرصتهاي برابر براي معلولين اعتقاد دارند ؟

• نظر مردم راجع به امكان آموزش و توانبخشي معلول در منزل و در جامعه چيست ؟

   درس بعدی