تلاش جمعی برای حل مشکلات نشنوایان

روزجهانی معلولان گرامی باد

امروز

باسمه تعالی

ما هم نمی بینیم ...

  دکتر محمد کمالی

kamali@mkamali.com

عبس و تولٌی ، ان جاءه الاعمی ، و ما یدریک لعلٌه یزٌکی ، او یذٌکر فتنفعه الذٌکری، اما من استغنی، فانت له تصدٌی ، و ما علیک الاٌ یزٌکی ، و اما من جاءک یسعی ، و هو یخشی، فانت عنه تلٌهی ، کلاٌ انٌها تذکره... آیات 1 تا 11 سوره عبس

چرا او عبوس وترشروي گشت                چو آن مرد اعمي بر او بر گذشت

چه داني تو شايد كه آنمردكور                  بود پاكمردي ز زشـتي بـدور

بســــا آمــــده بهر ذكر خدا              كه خود ذكرحق سود بخشد ورا

چه شد تا برآن مرد داراي مال                 توجه نمودي تواي خوش خصال

ترا نيست تكليـف اي مصـطـفي              اگر او نشد هيچ پـاك از خـطا

هر آنكس كه آيد سويت باشتاب               بتـرسد ز يـزدان و روزحسـاب

تو پرهيز سازي ازآن نيـكمـرد                 چگونه توانـي چنين كـار كـرد

روا نيست اين شيوه و اين نسق               كه از بهـر پندست آيـات حق

ترجمه ، قران مجد

خطاب خدوند به رسول ختمی مرتبت، محمد مصطفی (ص) دراین سوره و آیات فوق ، جای تامل بسیاری دارد که در نگرش انسانها نسبت به همنوعان خود که دارای نوعی از ناتوانی یا معلولیت هستند ، سخت تعیین کننده است. ظاهر ، رفتار و عملکرد متفاوت آنها بواسطه ناتوانی ، ملاک تخشیص ما برای پذیرش دوستی ، همکاری ، همراهی و.. نباید قرار گیرد، بلکه آنچه ملاک است، انسانیت اوست و درنهایت تقوا که تنها ملاک برتری انسانها نسبت بهم در نزد خدواند باریتعالی است و د رمحضر او معنا پیدا می کند. امیر مومنان ، علی (ع) هم به مالک اشتر می فرماید: " به مردم احترام گذار که یا برادر دینی تو هستند و یا همنوع تو"

رفتار ما در جامعه امروز با نابینایان و اصولا افراد دارای ناتوانی و معلولیت چگونه است؟ آیا اصولا نسبت به آنها پذیرشی داریم؟ آیا خود را کنار می کشیم تا تماسی با آنها نداشته باشیم؟ یااز روی ترحم و صدقه بدانها نگاهی می اندازیم ؟ و در نهایت آنچه انتظار می رود، یعنی آیا آنها را به عنوان برادر دینی، شهروند و عضوی از جامعه می پذیریم و حضورشان را در همه مسائل جامعه در نظر میگیریم؟

کلاهمان را قاضی کنیم،به عنوان کسی که سالهاست در این حیطه مشغول فعالیت هستم ، علیرغم فعالیت های خوبی که دراین زمینه صورت گرفته است و شاهد برخی پیشرفت ها هستیم ، اما آنچه احساس میکنم ، در سطح جامعه ، تنها برخی بهبود ها در مورد نگاه به نابینائی را می توان ذکر نمود. هنوز تا به حساب آوردن آنان به صورتی همیشگی ودر تمامی برنامه ها فاصله ای طولانی داریم.

بله این روزها شاهد حضور بیشتر نابینایان در برخی برنامه های تلویزیونی که به شرح زندگی سخت آنها می پردازد و جای تقدیر هم دارد، هستیم، گاه در گوشه و کنار خیایانهای شهر می بینیم که اصلاح هندسی معابر و سنگفرش ویژه نابینایان برای بهبود حرکت ایشان انجام می شود، در برخی ساختمانهای عمومی آسانسورها ، گویا می شوند تا نابینایان با سهولت بیشتری از آنها استفاده کنند، برخی ناشران امکان تبدیل کتابهای انتشارات خود را به خط بریل می دهند و.. اما تا رفع نیازهای اساسی و تمهید امکانات مورد لزوم ، تا بهبود شرایط زندگی سخت آنان ، تا دسترسی کامل آنها به منابع اطلاعاتی؛ آموزشی ، رسانه ای، تا امکان استفاده آنان از وسایل حمل و نقل عمومی، مراکز خرید ، دانشگاهها، کتابخانه ها ، مدارس عادی ، تا کسب اشتغال مناسب، مسکن، ازدواج، اوقات فراغت، تامین واقعی وسایل کمک توانبخشی و ... چقدر فاصله داریم؟

ممکن است برخی همچون همیشه پاسخ این سوال را با فرافکنی به سازمان بهزیستی و سازمان آموزش و پرورش استثنایی حواله دهند، اما بواقع چنین نیست. حضور فعال و همیشگی نابینایان در اجتماع امروز ما ، منوط به پذیرش این دیدگاه توسط همه افراد جامعه و بویژه مسئولان ، از سیاستگزاران و قانون نویسان، روسا و دست اندرکاران رده های بالای اموراجرائی، قضات عالیرتبه و حقوقدانان تا رده های پائین امور اجرائی در ادارات و نهادها و نیز ما مردم عادی کوچه و بازار... است .

حالا دیگر در جوامع ، تنها پذیرش محبت آمیز یک فرد نابینا ، دستی بر سر او کشیدن، به اجبار- برای کمک - او رابه آنطرف خیابان بردن، دادن کمک مالی به یک فرد و ... امثال این حرکات برای ارضاء میل باطنی کمک به افراد، چاره ساز نیست. باید او را به عنوان انسانی همچون دیگران بپذیریم، انسانی که برای حضور در جامعه ، تلاشی چند باره - در مقایسه با افراد عادی - انجام داده است. او را بپذیریم که توانسته است وارد دانشگاه شود، شغلی را به بهترین وجه انجام میدهد، زندگی موفقی دارد، ورزشکاری است که برای جامعه و کشور خود افتخار آفریده است، نویسنده و شاعری است که با طبع ظریف خود سروده ها و نوشته های ارزنده ای خلق کرده است، وکیلی است که بزرگترین پرونده حقوقی در ایران را هدایت کرده است و سر بلند و پیروز بیرون آمده است، علیرغم نابینائی ، نقاشی های زیبائی کشیده است و...

ما ، اما، با همه قدرتی که داریم، با همه امکاناتی که داریم؛ با همه ثروتی که داریم، با همه علمی که داریم و... برای او چه قدمی برداشته ایم؟ شاید بهتر است بگوئیم که ما نیز از جهاتی نابینا هستیم، چرا که واقعیت نابینائی و نیازهای این گروه را نمی بینیم و سعی هم در اصلاح نگرش خود نداریم.

روز جهانی نابینایان ، شاید تنها یک نکته را یادآوری کند و تذکر دهد و آن اینکه برای بهبود شرایط زندگی نابینایان چه اقدامی کرده ایم؟

بازگشت به فهرست مقالات